Դրամատուրգ, հրապարակախոս Կարինե Խոդիկյանը ՍիվիլՆեթի տաղավարում խոսել է հասարակության մշակութային դեգրադացիայի ու խնդրում Հանրային հեռուստաընկերության դերի մասին։
— Հասկանալի է, որ դժվար է խոսել մշակույթի մասին ընդհանուր առմամբ, բայց եկեք փորձենք թիրախավորված որակավորումներ տալ մշակութային ոլորտի տարբեր երևույթներին։ Տիկին Խոդիկյան, Ձեր կարծիքով՝ ի՞նչ է մշակույթը։
— Մշակույթը նախևառաջ մեր ժառանգությունն է, որը նույնիսկ որոշակի ձևակերպումներ ունի՝ անշարժ մշակութային արժեքներ, շարժական մշակութային արժեքներ, արհեստներ, որոնք մշակույթի մակարդակի հասնող ավանդույթներ, արժեքներ ունեն:
Ես այս պահին խոսում եմ, ընկերուհիս իր արվեստանոցում վերջին վրձնահարվածներն է անում կտավին, իսկ բարեկամ ռեժիսորներից մեկը «չիտկա է» անցկացնում թատրոնում… Ընդարձակված հասկացություն է:
Մշակույթ է նաև այն, երբ մարդիկ փողոցում անցնելիս կարող են մոխրացնել քեզ հայացքով կամ թեթևակի ժպիտով անցնել: Մշակույթ է նաև այն, որ այսօր թատրոն հաճախելիս սերիալներով մեծացած սերունդը նույնիսկ թատրոնն է դիտում իբրև սերիալ:
— Շատ ենք խոսում մշակութային դեգրադացիայի մասին։ Դուք համաձա՞յն եք այս տեսակետին։
— Բնականաբար, առաջին արձագանքս պիտի լինի՝ այո: Գործունեության բերումով լինում եմ նաև մարզերում և կարող եմ վստահ ասել, որ՝ այո, առաջին հայացքից այդպես է: Չեմ ուզում նույնիսկ պատճառաբանել՝ ասելով, որ ամբողջ աշխարհում է այդպես, շոու բիզնես է և այլն:
Միշտ հեշտ է կառավարել ամբոխը, սակայն դժվար՝ մտածող մարդկանց: Երբ տեսնում ենք մեր երկրի ղեկավարությանը, որը այս վերջին երեք ընտրարշավ-հաղթարշավներից հետո միանձնյա իշխանություն հաստատեց ամբողջ Հայաստանի տարածքով, հասկանում ենք, որ սա կառավարելի գաղափարախոսություն է, որի ձայնափողը Հանրային հեռուստատեսությունն է: Դա աբսուրդ է, որովհետև Հանրային հեռուստատեսությունը միակն է, որ սնվում է բյուջեից, այսինքն՝ մենք տալիս ենք գումար, որպեսզի մեր սերունդը դառնա կառավարելի ամբոխ:
Ընդ որում՝ երբ նայում ես՝ ովքեր են Հանրայինի խորհրդում, առանձին-առանձին բոլորը հարգելի և հարգարժան մարդիկ են, որոնք կարող են շատ լավ խոսել մեր մշակութային, հոգևոր արժեքներից։ Բայց ես զարմանում եմ՝ ինչպես կարող են նրանք լռելյայն հետևել, թե ինչպես է Հանրային հեռուստատեսությունն օր օրի դեգրադացնում մեզ:
Ես ոչինչ չունեմ սերիալների դեմ: Միտք էլ չունեմ պնդաճակատի պես ընդդիմանալ ընդհանուր միտումին՝ խելացի մարդն այն օգտագործում է: Մի անգամ, երբ ինձ առաջարկեցին սերիալի համար սցենար գրել, ասացի, որ եթե նույնիսկ իմ սցենարի մի սերիայում հայտնվի կրիմինալ որևէ մեկը, հաջորդում ես նրան կսպանեմ, նա կապրի ընդամենը մի սերիա, որովհետև իմ բերած հերոսն ուրիշ է: Այսօր այդպիսի հերոսների պահանջարկ չկա: Իսկ մեր հեռուստատեսությունը մուննաթի հեռուստատեսություն է, որը դարձել է հայ ժողովրդի կենսակերպը։
— Փաստորեն, ըստ Ձեզ, Հ1-ի խորհրդում կան մարդիկ, որոնք տիրապետում են իրավիճակին։ Այդ դեպքում ի՞նչ է սա՝ միտումնավոր քաղաքականությո՞ւն։
— Նրանք պարզապես չեն խոսում, լռում են: Հեռուստատեսությունը դարձել է քարոզչական մահակ մեր ժողովրդի գլխին։
— Մեր հանրությունը սնվում է այդ աղբյուրներից, ինչն անդրադառնում է նաև իրական արժեքների հանդեպ ունեցած վերաբերմունքի վրա։ Ինչպե՞ս դուրս գալ այս փակ շրջանից։
— Պետության կողմից պետք է հստակ քաղաքականություն տարվի: Շոու բիզնեսն ինքնաբավ է. ռաբիս երգիչը կարող է 450 հազ. դոլարանոց համերգ կազմակերպել, մինչդեռ մեր հրաշալի ջութակահարին կամ մեկ այլ իրոք արժեքավոր երևույթի համար պետք է վճարի պետությունը:
Շոու բիզնեսը շատ ուժեղ է, ամենակուլ, իսկ մարդիկ շատ հեշտությամբ ընկալում են այդ կիտչը, և բնական է, որ առաջ է գալիս պետության դերը: Իսկ հիմա հենց պետությունն է այդ հակամշակութային քարոզչությունն իրականացնում: Այսօր իսկապես ստեղծվում են արժեքներ, որոնք 500 տարի հետո մեզ պիտի պարզերես անեն:
Սակայն հարցն այն է, թե որտեղ են նրանք գտնվում՝ լուսանցքո՞ւմ, թե՞ իշխանությունների հովանու ներքո: «Պալատական» մտավորականներն են հիմնականում առաջին գծում, նրանք են կարողանում իրենց գործն առաջ տանել, իսկ արվեստն այնպիսի դաժան բան է, որ գործարքներ չի ընդունում: Պիտի մի տեղ մաքուր մնաս, որ մյուս տեղում դա արտահայտվի:
— Հասարակությունը չի կարող կազմակերպվել և ինքնամաքրվել։ Հարցի լուծումը վերնախավի փոփոխությո՞ւնն է։
— Ես դեմ եմ, երբ ասում են, որ մի ծաղկով գարուն չի գա: Պատմությունը ստեղծում են անհատները: Ես չեմ կարող ասել Հունաստանում այսինչ թվից այսինչ թիվը ինչ-որ իրադարձություններ են եղել: Ես ասում եմ Ալեքսանդր Մակեդոնացու ժամանակ: Նապոլեոն եմ ասում: Երբ առաջին անգամ գնացի Փարիզ, հասկացա՝ ինչու է նա Նապոլեոն՝ ամբողջ աշխարհը հավաքել-բերել Փարիզում է լցրել:
Երբեմն ինձ հարցնում են մշակույթի նախարարության մասին և այլն: Ես էլ ասում եմ՝ մշակույթի նախարարը կամ վարչապետն արդեն ոչինչ չեն կարող փոխել: Սա մի համակարգ է, որն ինքն իրեն խժռում է և մեզ էլ է շուտով խժռելու: Խորքային փոփոխություն է պետք: Ես շատ ուրախ կլինեմ, որ Սերժ Սարգսյանը մի օր արթնանա և որոշի երկիրը երկիր դարձնել: Հրանտ Մաթևոսյանն ասել է՝ երկիրը տեր պիտի ունենա:
Զրուցել է Դերենիկ Մալխասյանը
Տեսանյութը դիտեք այստեղ:
